COA en gemeente: waar liggen precies de verantwoordelijkheden?
De gemeente Dronten helpt COA Ter Apel tijdelijk uit de brand door 360 asielzoekers op het evenemententerrein Biddinghuizen bij Walibi op te vangen. Hiermee wordt een torenhoge boete voorkomen. Rowie Stolk, universitair docent Staats- en bestuursrecht bespreekt de kwestie bij Omroep Flevoland.
Zelfstandig bestuursorgaan (zbo)
Het COA is een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) die een overheidstaak uitvoert. Zbo’s hebben een bijzondere positie binnen de Rijksoverheid. Ze oefenen openbaar gezag uit en zijn niet hiërarchisch ondergeschikt aan een minister. Zbo’s zijn zelfstandig, maar de minister is verantwoordelijkheid voor het beleid dat een zbo uitvoert en het toezicht daarop. Ook moet de minister verantwoording kunnen afleggen over een zbo aan de Eerste en Tweede Kamer.
Een door de gemeente Ter Apel aangespannen zaak heeft ertoe geleid dat het COA Ter Apel een boete van € 15.000 per dag riskeert, wanneer het maximum van 2.000 asielzoekers wordt overschreden. In Ter Apel worden nl. structureel te veel aszielzoekers opgevangen.
De vraag rijst wiens verantwoordelijkheid dit is, de gemeente of het COA? Volgens Stolk ‘is het een ingewikkelde kwestie.’ Ook de rechter erkent dit. ‘Het COA kan er ook niet altijd veel aan doen. De minister van Justitie en Veiligheid moet er namelijk voor zorgen dat het COA, zijn overheidstaak kan uitvoeren’, zegt Stolk.
Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid en handhaving op het COA-terrein. Alleen bij strafbare zaken valt het onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. De gemeente draagt de verantwoordelijkheid voor de openbare orde en veiligheid buiten het terrein, waar doorgaans ook de meeste incidenten gebeuren, bericht Omroep Flevoland.
De experts – Stolk en hoogleraar Winter Universiteit Groningen – zijn beiden van mening dat het ‘een complexe kwestie blijft, omdat het COA een opdracht van het Rijk krijgt die ze onafhankelijk moeten doen van de politiek. Maar daarvoor zijn ze dan wel weer afhankelijk van het Rijk, en eigenlijk ook van de goodwill van de gemeentes.’
Meer weten?
Lees het volledige Omroep Flevoland artikel
Foto: Benjamin Child via Unsplash