Hoe effectief tegenspraak bieden binnen een democratische rechtsstaat?
In opdracht van de minister bracht de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) een essay uit, hoe tegenmacht in een democratische rechtsstaat kan worden versterkt en welke organisaties hierin kunnen worden betrokken? De auteurs zijn o.a. Gert Jan Geertjes en Georgina Kuipers, beiden verbonden aan de afdeling Staats- en bestuursrecht in Leiden.
De opdracht voor het essay – getiteld Wie wordt gehoord? - kwam voort uit een vraag van D66-Kamerlid Joost Sneller in 2021. Hij vroeg de Kamer 'te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de Nederlandse ngo’s financieel te ondersteunen met een gepaste afstand tot de politiek. Zo zouden zij beter toegerust zijn om regering en parlement scherp te houden en te informeren,’ bericht Binnenlands Bestuur.
Het essay is een verkenning van het landschap van en de verhoudingen tussen macht en tegenmacht in Nederland. Vraagstukken als: hoe verhouden macht en tegenmacht zich tot mekaar, wat wordt onder tegenmacht verstaan, welke partijen kunnen deze uitoefenen en de rol en wijze van de maatschappelijke organisaties worden o.a. belicht.
Juridisch gezien ligt de macht bij de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht - ook wel Trias Politica genoemd - die elkaars tegenmacht vormen. Maar ook buiten dit verband wordt steeds meer tegenspraak gezocht in organisaties of groepen, schrijven de verkenners.
Meer weten?
Het volledige artikel in Binnenlands Bestuur
Foto Miguel Bruna via Unsplash